10 dấu hiệu trầm cảm thường gặp và cách nhận biết chúng

Trầm cảm là một căn bệnh tâm lý phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa nhận ra dấu hiệu của trầm cảm và do đó không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Dưới đây là 10 dấu hiệu trầm cảm thường gặp bạn nên nắm rõ để nhận biết và xử lý sớm.

Thực trạng của bệnh trầm cảm hiện nay

Bệnh trầm cảm là một trong những vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm trọng nhất hiện nay. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, khoảng 264 triệu người trên toàn thế giới mắc bệnh trầm cảm. Trong đó, phụ nữ có nguy cơ cao hơn nam giới gấp đôi.

Tại Việt Nam, theo báo cáo của Bộ Y tế năm 2020, tỷ lệ mắc trầm cảm tăng từ 2,5% vào năm 2010 lên đến 4,2% vào năm 2020. Điều đáng lo ngại hơn, khoảng 90% số người mắc trầm cảm ở Việt Nam không được chẩn đoán và điều trị đúng cách, dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như tự tử, tự tử bất thành, và tình trạng suy giảm chất lượng cuộc sống.

Vì vậy, việc tăng cường giáo dục về trầm cảm, tăng cường các chương trình tư vấn và điều trị cho bệnh nhân trầm cảm là rất cần thiết để giảm thiểu tác động xấu của căn bệnh này đến sức khỏe và cuộc sống của người dân.

>>>Xem thêm: Những điều bạn nên biết về bệnh trầm cảm

Các dấu hiệu bệnh trầm cảm mà bạn cần biết

Trầm cảm là một căn bệnh tâm lý phổ biến, ảnh hưởng đến tâm trí, cảm xúc và hành vi của người bệnh. Có nhiều dấu hiệu trầm cảm thường gặp mà bạn có thể nhận ra ở bản thân hoặc người thân của mình. Sau đây là những dấu hiệu trầm cảm phổ biến mà bạn nên biết:

Cảm thấy buồn, mất hứng, thường xuyên khóc

Đây là một trong những dấu hiệu của trầm cảm. Trong trường hợp này, người bệnh có thể cảm thấy rất khó chịu và không thể tận hưởng các hoạt động mà họ thường thích. Họ cảm thấy không có hứng thú, không có động lực và có thể trở nên xa lánh với mọi người xung quanh.

Cảm giác buồn có thể xuất hiện một cách đột ngột hoặc lâu dài, và có thể không có nguyên nhân rõ ràng. Người bệnh cũng có thể cảm thấy mệt mỏi, không có năng lượng và thường xuyên cảm thấy mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều.

Mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều

Mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều là một trong những dấu hiệu của bệnh trầm cảm. Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc vào giấc ngủ hoặc giữ giấc ngủ và thường xuyên thức dậy vào ban đêm hoặc quá sớm vào sáng hôm sau. Họ cũng có thể có khó khăn trong việc giữ tinh thần tỉnh táo và tập trung vào các nhiệm vụ hàng ngày.

Ngược lại, một số người bệnh trầm cảm lại ngủ quá nhiều và có thể dậy muộn vào buổi sáng. Họ cảm thấy mệt mỏi và không có động lực để thực hiện các hoạt động trong ngày.

Mất ngủ có thể là dấu hiệu trầm cảm bạn nên biết

Mất khả năng tập trung, quên lãng, khó thực hiện các nhiệm vụ hàng ngày

Mất khả năng tập trung, quên lãng và khó thực hiện các nhiệm vụ hàng ngày cũng là một trong những dấu hiệu bệnh trầm cảm. Người bệnh có thể cảm thấy khó khăn trong việc tập trung vào một nhiệm vụ hoặc bài học cụ thể, và thường xuyên bị lạc trôi trong suy nghĩ. Họ cũng có thể quên mất các chi tiết quan trọng trong các hoạt động hàng ngày như việc gặp gỡ và hẹn hò với bạn bè, chăm sóc con cái, hoặc sắp xếp các lịch trình công việc.

Những vấn đề này có thể gây ra cảm giác mất tự tin và bất an, và dẫn đến khó khăn trong việc hoàn thành các nhiệm vụ hàng ngày. Tuy nhiên, điều này cũng có thể làm tình trạng trầm cảm trở nên nghiêm trọng hơn.

Cảm thấy mệt mỏi, suy nhược thể chất

Khi mắc dấu hiệu này, người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi và không có động lực để thực hiện các hoạt động hàng ngày, kể cả những hoạt động đơn giản nhất. Họ có thể cảm thấy mỏi mệt và yếu đuối trong cả cơ thể và tinh thần.

Cảm giác mệt mỏi và suy nhược thể chất có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khả năng hoàn thành các nhiệm vụ hàng ngày. Nếu bạn hay người thân của bạn có những dấu hiệu này, hãy thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Thay đổi cân nặng, giảm cân hoặc tăng cân không rõ nguyên nhân

Thay đổi cân nặng, giảm cân hoặc tăng cân không rõ nguyên nhân cũng có thể là một trong những dấu hiệu của trầm cảm. Nếu bạn hoặc người thân của bạn có thay đổi cân nặng một cách đột ngột mà không có nguyên nhân rõ ràng, hãy nghĩ đến khả năng đó là dấu hiệu của trầm cảm.

Nhiều người khi trầm cảm có thể bị mất cảm giác với đồ ăn hoặc không có hứng thú với hoạt động thể dục, gây ra tình trạng giảm cân. Ngược lại, có những người trầm cảm lại sử dụng thức ăn để giải tỏa cảm xúc và gây ra tình trạng tăng cân.

Cảm thấy mệt mỏi, suy nhược thể chất cũng là dấu hiệu trầm cảm

Không thích giao tiếp, rút lui khỏi xã hội, tránh xa bạn bè và gia đình 

Khi bị trầm cảm, nhiều người có xu hướng cảm thấy mệt mỏi và không muốn giao tiếp với người khác. Họ có thể cảm thấy lo lắng, buồn bã, không có hứng thú trong những hoạt động mà họ từng thích, và do đó tránh xa bạn bè và gia đình.

Điều này thường xảy ra vì khi bị trầm cảm, người bệnh cảm thấy mất tự tin, không có sự tự tin và muốn tránh những tình huống gây áp lực hay lo lắng. Họ có xu hướng rút lui khỏi xã hội và thường không muốn tiếp xúc với người khác, vì họ sợ không thể giải thích được cảm xúc của mình.

Cảm thấy giận dữ, căng thẳng, lo lắng, có suy nghĩ tiêu cực thậm chí muốn tự tử

Cảm giác giận dữ, căng thẳng, lo lắng, có suy nghĩ tiêu cực và cảm giác muốn tự tử thường là những dấu hiệu của trầm cảm và có thể biểu hiện ở mức độ nặng hoặc nhẹ tùy theo từng trường hợp.

Khi bị trầm cảm, một người có thể cảm thấy rất áp lực và có suy nghĩ tiêu cực về bản thân và cuộc sống của mình. Họ cảm thấy mất hy vọng và thường không tìm thấy giải pháp cho các vấn đề của mình. Điều này có thể dẫn đến cảm giác muốn tự tử.

Cảm thấy vô giá trị, tự ti và không tự tin vào bản thân 

Cảm giác vô giá trị, tự ti và thiếu sự tự tin vào bản thân thường là một trong những dấu hiệu của trầm cảm. Khi bị trầm cảm, người bệnh có thể cảm thấy như không có giá trị, không đáng yêu và không có khả năng hoàn thành các nhiệm vụ hàng ngày của mình. Họ thường tự đánh giá thấp bản thân và có thể cảm thấy mình không xứng đáng với tình cảm và sự quan tâm của người khác

Có cảm giác đau đớn về mặt tinh thần, không còn vui vẻ hạnh phúc như trước đây 

Cảm giác đau đớn tinh thần, mất niềm vui và hạnh phúc là một trong những dấu hiệu thường gặp của trầm cảm. Khi bị trầm cảm, người bệnh có thể cảm thấy như mọi thứ đều tối tăm và không có gì để vui sướng. Họ có thể không còn thích thú với các hoạt động mà họ thường yêu thích trước đây, không muốn giao tiếp với người khác và thường xuyên cảm thấy cô đơn và bất hạnh.

Thay đổi cách ăn mặc, hành vi hoặc tâm trạng đột ngột 

Thay đổi cách ăn mặc, hành vi và tâm trạng đột ngột là một trong những dấu hiệu cảnh báo của trầm cảm. Khi bị trầm cảm, người bệnh có thể thay đổi cách ăn mặc và hành vi, bao gồm thói quen tự chăm sóc bản thân như là tắm rửa, chải tóc, đánh răng hoặc thay đổi cách nói chuyện và tương tác với người khác.

Ngoài ra, họ cũng có thể thay đổi tâm trạng, có thể trở nên khó chịu, bực bội, lo lắng hoặc thất vọng. Họ có thể có tâm trạng ủ rũ, suy nghĩ tiêu cực và không muốn tham gia vào các hoạt động xã hội.

Việc thay đổi cách ăn mặc, hành vi và tâm trạng đột ngột có thể được giải thích bằng việc người bệnh đang trải qua một cơn trầm cảm và cần được giúp đỡ để vượt qua tình trạng này.

Cách chăm sóc những người có dấu hiệu trầm cảm

Tuy trầm cảm là một vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm trọng nhưng nếu đươc chăm sóc và xử lý đúng cách thì căn bệnh này có thể được điều trị hiệu quả. Đây là một số lời khuyên chăm sóc người có dấu hiệu trầm cảm 

• Lắng nghe và hỗ trợ: Hãy lắng nghe những gì người đó nói và hỗ trợ họ bằng cách cung cấp tình cảm, sự ủng hộ và khuyến khích.
• Không chỉ trích: Không nên chỉ trích hoặc cho rằng họ nên “lấy lại tinh thần” hoặc “cứng cáp lên”. Điều này có thể làm cho họ cảm thấy càng tồi tệ hơn.
• Khuyến khích chăm sóc sức khỏe: Hãy khuyến khích người đó chăm sóc sức khỏe của mình bằng cách tập thể dục, ăn uống và ngủ đúng giờ.
• Khám sức khỏe: Điều này có thể giúp phát hiện các vấn đề sức khỏe khác có thể gây ra trầm cảm.
• Tìm kiếm trợ giúp chuyên nghiệp: Hỗ trợ từ các chuyên gia trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần là rất quan trọng trong việc điều trị trầm cảm. Hãy khuyến khích người đó tìm kiếm trợ giúp chuyên nghiệp.
• Kiên nhẫn và tỉnh táo: Hãy kiên nhẫn và tỉnh táo khi đối diện với những biểu hiện của trầm cảm. Hãy giúp họ vượt qua giai đoạn khó khăn này bằng sự quan tâm và chăm sóc tận tình

Luôn lắng nghe và hỗ trợ những người có dấu hiệu trầm cảm

Ngoài ra, những người đang mắc những dấu hiệu trầm cảm có thể sử dụng các loại thuốc để điều chế căn bênh này. Tuy nhiên việc sử dung thuốc nên được làm theo chỉ định và yêu cầu của các bác sĩ chuyên khoa tâm lý hoặc tâm thần. Có nhiều loại thuốc được sử dụng để điều trị trầm cảm, bao gồm: 

- Thuốc kháng trầm cảm: Đây là nhóm thuốc được sử dụng để giảm các triệu chứng trầm cảm, như khóc nhiều, cảm giác mệt mỏi, giảm cảm xúc, suy nhược thể chất, v.v. Những loại thuốc kháng trầm cảm thông dụng bao gồm:

• SSRIs (Selective Serotonin Reuptake Inhibitors) như fluoxetine (Prozac), sertraline (Zoloft), paroxetine (Paxil), citalopram (Celexa), escitalopram (Lexapro), v.v.

• SNRIs (Serotonin-Norepinephrine Reuptake Inhibitors) như duloxetine (Cymbalta), venlafaxine (Effexor), v.v.

• Tricyclic Antidepressants (TCA) như amitriptyline (Elavil), imipramine (Tofranil), v.v.

• MAOIs (Monoamine Oxidase Inhibitors) như phenelzine (Nardil), tranylcypromine (Parnate), v.v

- Thuốc chống lo âu: Nhóm thuốc này được sử dụng để giảm các triệu chứng lo âu, như căng thẳng, sợ hãi, rối loạn giấc ngủ, v.v. Những loại thuốc chống lo âu thông dụng bao gồm:

• Benzodiazepines như alprazolam (Xanax), lorazepam (Ativan), diazepam (Valium), v.v.

• Buspirone (BuSpar)

- Thuốc an thần: Nhóm thuốc này được sử dụng để giúp người bệnh thư giãn, giảm đau và giảm căng thẳng. Những loại thuốc an thần thông dụng bao gồm:

• Benzodiazepines như alprazolam (Xanax), lorazepam (Ativan), diazepam (Valium), v.v.

• Barbiturates như phenobarbital (Luminal)

>>> Xem ngay: Top 3 cách chữa trầm cảm nhẹ không thể bỏ qua 

Những lời khuyên này có thể giúp bạn chăm sóc người thân hoặc bạn bè của mình khi họ có dấu hiệu trầm cảm. Tuy nhiên, nếu bạn nghi ngờ rằng họ đang gặp vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm trọng, hãy khuyến khích họ tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp và chuyển giao cho các chuyên gia y tế có thẩm quyền.

Trên đây là 10 dấu hiệu trầm cảm thường gặp, đây là một vấn đề nghiêm trọng và cần được chú ý đến. Nếu bạn hoặc ai đó quanh bạn có bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ ngay lập tức. Đừng tự điều trị hoặc để vấn đề trầm cảm trở nên tồi tệ hơn. Hãy nhớ rằng bạn không đơn độc và sẽ luôn có người sẵn sàng giúp đỡ bạn.