Cảnh báo: Đột quỵ tim và những điều cần biết

Đột quỵ tim (nhồi máu cơ tim cấp) là một trong những bệnh lý vô cùng nguy hiểm, là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới tử vong ở bất kỳ lứa tuổi nào. Đây không phải là căn bệnh quá mới lạ, tuy nhiên nhiều người gặp khó khăn trong việc phân biệt nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Hãy đọc bài viết dưới đây để cùng tìm hiểu nhé!

Đột quỵ tim là gì?

Đột quỵ tim (nhồi máu cơ tim cấp) là hiện tượng đau tim khi lượng máu tới cơ tim bị thiếu và mạch vành (mạch máu có tác dụng nuôi cơ tim) đột ngột bị tắc nghẽn do cục huyết khối trong lòng mạch gây ra tình trạng hoại tử, từ đó dẫn tới các bệnh lý như sốc tim, suy tim hay thậm chí là tử vong... Mức độ tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn sẽ ảnh hưởng tới mức độ nguy hiểm của bệnh.

Nguyên nhân phổ biến của đột quỵ tim là xơ vữa động mạch, xuất phát từ tình trạng các mảng xơ vữa theo thời gian mà tích tụ dần lại, bám chặt vào các thành mạch máu. Nguyên nhân này thường gặp ở các bệnh nhân có triệu chứng huyết áp cao, có thói quen hút thuốc lá, rối loạn lipid máu hoặc đang điều trị đái tháo đường... 

Căn bệnh đột quỵ tim

Một trong số các biểu hiện thường thấy của người bị đột quỵ tim là thường xuyên hồi hộp, đánh trống ngực, đặc biệt là gặp các cơn đau thắt ngực liên tục. Mức độ đau thắt ngực ban đầu có thể như bị đè nặng, sau đó tăng dần đến mức đau dữ dội như bị siết chặt hay dao đâm.

Cơn đau sẽ lan từ ngực tới cổ, thậm chí là cả hàm dưới, lưng, bụng, vai trái hay cánh tay trái. Cơn đau có thể kéo dài khoảng 20-30 phút hoặc một số trường hợp sẽ lâu hơn. Bên cạnh đó, người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng khó thở, vã mồ hôi nhiều, chóng mặt, hoa mắt hoặc nặng hơn là đột ngột ngất hay đột tử. 

Người mắc bệnh đột quỵ tim cần được hỗ trợ thở oxy kịp thời, có thể dùng thêm các loại thuốc hỗ trợ giảm các cơn đau ngực, kiểm soát nhịp tim cũng như hỗ trợ co bóp cho cơ tim... Một số người bệnh thì cần được bác sĩ can thiệp mạch vành.

Nguyên nhân gây ra đột quỵ tim

Nhồi máu cơ tim cấp được gây ra bởi mảng xơ vữa trong lòng mạch vành bị nứt hoặc vỡ, hình thành cục huyết khối và gây tắc nghẽn đột ngột mạch máu nuôi cơ tim. Dẫn đến tình trạng thiếu máu nuôi cơ tim và nếu không được xử lý kịp thời có thể dẫn đến suy tim hoặc đột tử. Mảng xơ vữa bị nứt vỡ có thể xuất phát từ một vài nguy cơ như thói quen hút thuốc lá, quá mức xúc động hay căng thẳng, làm việc quá sức, hoặc bị viêm hoặc nhiễm trùng như viêm phổi, đợt cấp bệnh phổi mạn tính,.. Các yếu tố này có thể được khắc phục hoặc giảm thiểu thông qua các biện pháp chăm sóc sức khỏe thường xuyên và đúng cách, bao gồm ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, giảm stress và hạn chế hút thuốc lá.

Các dấu hiệu đột quỵ tim

Các dấu hiệu như đau hoặc tức ngực, choáng váng, buồn nôn hoặc nôn ói, đau hàm, cổ hoặc lưng, khó chịu hoặc đau ở cánh tay hoặc vai, và khó thở là những triệu chứng đột quỵ tim thường gặp.

Điều đặc biệt là không phải ai cũng có các triệu chứng giống nhau. Một số người có triệu chứng đột quỵ tim nhẹ, trong khi đó, một số người có triệu chứng nặng hơn và một số khác lại không có triệu chứng đau ngực mà xuất hiện dấu hiệu ngưng tim đột ngột.

Nếu bạn nhận ra bản thân xuất hiện các dấu hiệu đột quỵ tim như cảm thấy khó thở, chóng mặt, đau hoặc tức ngực, ho ra máu hoặc đau bụng dữ dội, đau thắt lưng dữ dội, tụt huyết áp, sốc, bụng nổi khối hoặc bất kỳ triệu chứng nguy hiểm nào khác, hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Việc này có thể giúp ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm, bao gồm thuyên tắc động mạch phổi và phình hoặc vỡ động mạch chủ.

>>> Tham khảo thêm: Cảnh báo: 7 dấu hiệu đột quỵ nguy hiểm không thể bỏ qua

Nhồi máu cơ tim có phải đột quỵ hay không?

Để phân biệt đột quỵ và nhồi máu cơ tim có nhiều cách, trong đó bạn có thể phân biệt qua sự hình thành của các cục máu đông dẫn tới tình trạng tắc nghẽn mạch. Sự hình thành các cục máu đông xuất phát từ việc xơ vữa động mạch cũng như lòng động mạch quá hẹp. Tình trạng này thường xảy ra hơn đối với người có tiền sử bệnh tim mạch, béo phì, mỡ máu, đái tháo đường, huyết áp cao hoặc người có thói quen uống rượu bia, hút thuốc lá,...

Bên cạnh đó, nhồi máu cơ tim và đột quỵ có các đặc điểm giống nhau như diễn ra đột ngột, chính vì thế bạn cần xử lý thật kịp thời và nhanh chóng. Cũng bởi đặc điểm giống nhau này mà nhiều người nhầm lẫn giữa đột quỵ và nhồi máu cơ tim, vì vậy cần phân biệt để kịp thời chữa trị.

Đột quỵ tim còn được gọi là nhồi máu cơ tim

Nhồi máu cơ tim

* Tai biến mạch máu não, còn gọi là đột quỵ, là một tình trạng y tế nguy hiểm, xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ hoặc bị tắc, gây gián đoạn dòng máu và lượng oxy, dinh dưỡng không đủ để nuôi dưỡng nhu mô não. Những dấu hiệu của đột quỵ có thể bao gồm: mất cảm giác hoặc bị tê ở một bên cơ thể, khó nói hoặc hiểu ngôn ngữ, chóng mặt, khó thở, mất cân bằng và đau đầu.

* Triệu chứng:

Để phát hiện sớm đột quỵ, quy tắc F.A.S.T là một cách tiếp cận đơn giản và hiệu quả:

- Face (Khuôn mặt): Gương mặt có dấu hiệu mất cân đối khi cười, nhếch mép, nói chuyện. Nếp mũi và một bên mặt bị xệ xuống là dấu hiệu cảnh báo.

- Arm (Tay): Tay yếu, có dấu hiệu bị tê liệt, không thể giơ đều hai tay hoặc một bên tay không thể giơ lên được là dấu hiệu tiếp theo.

- Speech (Lời nói): Nói lắp, nói không rõ lời, hoặc không thể nói được là dấu hiệu tiếp theo.

- Time (Thời gian): Nếu xuất hiện 3 dấu hiệu trên, bệnh nhân có nguy cơ đột quỵ cao và cần đưa đến cơ sở y tế ngay lập tức. Việc nhận biết kịp thời và cấp cứu đúng cách có thể giảm thiểu thiệt hại và cải thiện triệu chứng.

* Hậu quả:

Đột quỵ, hay tai biến mạch máu não, thường gây hậu quả nặng nề ở não và có thể tê liệt một phần hoặc toàn bộ cơ thể. Ngoài những triệu chứng rõ ràng như tê liệt hay khó nói, đột quỵ còn có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm như phù nề não, động kinh, suy giảm nhận thức, mất chức năng ngôn ngữ, tay chân bị co cứng và khó vận động, hay chứng nghẽn mạch máu (DVT). Việc phát hiện và điều trị sớm là rất quan trọng để giảm thiểu tối đa hậu quả của đột quỵ.

* Sơ cứu:

Để đảm bảo hiệu quả cấp cứu đột quỵ, rất quan trọng để nhận biết và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế kịp thời. Trong trường hợp bị đột quỵ, một số biến chứng có thể xảy ra và gây tử vong cao. Chính vì thế, một số điều dưới đây đặc biệt lưu ý:

- Nhận diện các triệu chứng đột quỵ như mất cân đối khuôn mặt, tay yếu, khó nói, và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu bị phát hiện.

- Tránh làm rơi bệnh nhân và không sử dụng các phương pháp châm cứu, đánh gió, bấm huyệt hoặc dùng thuốc tại nhà.

- Không cho bệnh nhân ăn uống hoặc dùng bất kỳ loại thuốc nào mà không có chỉ định của bác sĩ.

- Thực hiện can thiệp kịp thời và đúng cách sẽ giảm thiểu nguy cơ tử vong hoặc các biến chứng sau can thiệp, như rối loạn nhịp tim, suy bơm, vỡ thành tự do tâm thất, thủng vách liên thất, phình thành thất, hở van hai lá, các bloc nhĩ thất, và suy tim.

* Điều trị:

- Hồi sức cấp cứu: Cung cấp oxy và hỗ trợ hô hấp.

- Chống phù não tích cực: Sử dụng các thuốc giảm đau và giảm sưng như Corticoid để giảm phù nề não.

- Điều trị đặc hiệu theo thể: Sử dụng thuốc để điều trị những nguyên nhân gây ra đột quỵ như huyết áp cao, đột quỵ do tắc nghẽn động mạch não,...

- Điều trị triệu chứng: Sử dụng thuốc để giảm các triệu chứng như đau đầu, buồn nôn, chóng mặt,... (VD: Histamine, Meclizine, Dimenhydrinate…)

- Điều trị chỉnh nước – điện giải và thăng bằng kiềm – toan: Sử dụng các dung dịch chứa natri, kali và canxi để giúp bảo đảm sự cân bằng điện giải và thăng bằng kiềm – toan trong cơ thể.

- Điều trị phẫu thuật và phục hồi nhu mô não bằng tế bào gốc: Phẫu thuật để loại bỏ cục máu đông hoặc các khối u trong não. Sử dụng tế bào gốc để phục hồi các tế bào não bị tổn thương.

- Điều trị dự phòng tái phát: Sử dụng thuốc để giảm nguy cơ tái phát đột quỵ.

Đột quỵ tim luôn là căn bệnh nguy hiểm

Đột quỵ

* Nhồi máu cơ tim (hay còn gọi là cơn đau tim cấp) là một bệnh lý tim mạch phổ biến. Bệnh xảy ra khi lượng máu nuôi cơ tim bị cắt đứt đột ngột do một hoặc nhiều nhánh mạch vành bị tắc nghẽn bởi các cục máu đông.

* Triệu chứng: 

Đau thắt ngực là triệu chứng thường gặp trong nhồi máu cơ tim, thường đi kèm với các triệu chứng như khó thở, tim đập nhanh, chóng mặt, lo lắng, đau hàm và đau lưng. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể cảm thấy buồn nôn và nôn ói. Tuy nhiên, không phải ai cũng có cùng các triệu chứng này. Cơn đau thắt ngực có thể nhẹ hoặc dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác, vì vậy bệnh nhân cần được khám và chẩn đoán bởi các chuyên gia y tế để đảm bảo chẩn đoán chính xác và phương pháp điều trị hiệu quả.

* Hậu quả:

Bệnh nhồi máu cơ tim là một căn bệnh nguy hiểm, gây ảnh hưởng đến luồng máu nuôi cơ thể, có thể gây tử vong. Các biến chứng của bệnh bao gồm:

- Rối loạn nhịp tim: Nhồi máu cơ tim có thể gây ra rối loạn nhịp tim, làm cho nhịp tim trở nên không ổn định hoặc quá nhanh/chậm.

- Suy tim: Bệnh gây thiệt hại đến cơ tim, gây suy giảm chức năng bơm máu của tim, dẫn đến suy tim.

- Các biến chứng suy bơm: Các biến chứng bao gồm nặng hơn như suy tim cấp, sốc tim và đột tử do tim.

- Các bloc nhĩ thất: Đây là một tình trạng mà dòng máu trong tim bị chậm lại hoặc ngưng chảy hoàn toàn, gây hại cho nhịp tim.

- Vỡ thành tự do tâm thất, thủng vách liên thất, phình thành thất, hở van hai lá: Đây là những biến chứng nghiêm trọng, có thể gây ra hậu quả nặng nề cho bệnh nhân nhồi máu cơ tim.

* Sơ cứu:

Khi phát hiện triệu chứng nhồi máu cơ tim, ngay lập tức gọi cấp cứu để đưa bệnh nhân vào viện điều trị. Nếu bệnh nhân đã được chẩn đoán mắc các bệnh tim mạch và có triệu chứng nhồi máu cơ tim, cần sử dụng thuốc được bác sĩ chỉ định.

Trong khi chờ đợi xe cấp cứu, người nhà không nên tự ý sơ cứu nếu chưa được đào tạo vì có thể làm tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn. Cần chủ động giúp bệnh nhân giảm bớt căng thẳng, nằm nghiêng với gối cao và giữ cho bệnh nhân ấm áp.

* Điều trị:

Để kiểm soát các yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh tim mạch, các biện pháp phòng ngừa được khuyến khích. Một trong những biện pháp đó là uống thuốc phòng ngừa để giảm thiểu nguy cơ bị biến chứng (VD: Aspirin). Ngoài ra, việc đặt stent mạch vành PCI và mổ bắc cầu CABG cũng là những phương pháp điều trị hiệu quả giúp cải thiện tình trạng tim mạch của bệnh nhân. Để tối ưu hoá việc tìm kiếm trên công cụ tìm kiếm, các từ khóa LSI như "phòng ngừa bệnh tim mạch", "giảm thiểu biến chứng", "điều trị bệnh tim mạch" nên được sử dụng.

>>> Xem thêm: Những điều bạn nên biết về chứng đột quỵ nguy hiểm

Bài viết này chia sẻ một vài thông tin cần lưu ý về đột quỵ tim cũng như cách phân biệt đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Một trong những cách giúp phòng tránh các căn bệnh này chính là sống một cuộc sống lành mạnh. Bên cạnh đó, hãy chú ý sơ cứu khẩn cấp và kịp thời cho người bệnh lên cơn đột quỵ bất ngờ để bảo toàn mạng sống cho họ.